Celem badania przedstawionego w artykule jest określenie poziomu i ocena rozkładu przestrzennego kapitału ludzkiego definiowanego w obszarze jakości zdrowia oraz wydatków na ochronę zdrowia per capita. Analizę przeprowadzono w ujęciu przestrzennym na poziomie NUTS 2 dla lat 2013—2015; głównym źródłem danych był Bank Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego (BDL GUS). Wykorzystano taksonomiczne metody hierarchizacji (bezwzorcowe) i klasyfikacji obiektów wielocechowych. W rezultacie każdemu obiektowi przypisano miary syntetyczne — względny wskaźnik poziomu kapitału ludzkiego definiowanego w obszarze jakości zdrowia oraz względny wskaźnik poziomu wydatków na ochronę zdrowia per capita. Przyjęto założenie, że rozkład kapitału ludzkiego jest nierównomierny i pozostaje w związku z wielkością wydatków na ochronę zdrowia oraz że wyższe wydatki na ochronę zdrowia są ponoszone w regionach o relatywnie niższym kapitale ludzkim.
Wyniki analiz pozytywnie weryfikują występowanie przestrzennego zróżnicowania kapitału ludzkiego i wydatków na ochronę zdrowia, zarówno w odniesieniu do poszczególnych zmiennych diagnostycznych, jak i do miar syntetycznych. Nie potwierdziły jednak związku pomiędzy rozkładami przestrzennymi analizowanych cech.
kapitał ludzki, zdrowie, zróżnicowanie, region
J24, I15
Balcerzak, A. P. (2014). Taksonomiczna analiza jakości kapitału ludzkiego w Unii Europejskiej w latach 2002—2008. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 176, 456—467.
Barro, R. J. (1991). Economic growth in a cross section of countries. Quarterly Journal of Economics, 106(2), 407—443.
Becker, G. S. (1962). Investment in Human Capital: A Theoretical Analysis. Journal of Political Economy, 70(5/2), 9—49. DOI: https://doi.org/10.1086/258724.
Becker, G. S. (1964). Human capital theory. New York: Columbia.
Blaug, M. (1976). The empirical status of human capital theory: A slightly jaundiced survey. Journal of Economic Literature, 14(3), 827—855.
Brunello, G., Fort, M., Schneeweis, N., Winter-Ebmer, R. (2016). The causal effect of education on health: What is the role of health behaviors? Health Economics, 25(3), 314—336.
Callander, E., Schofield, D., Shrestha, R. (2012). Towards a holistic understanding of poverty: a new multidimensional measure of poverty for Australia. Health Society Review, 21(2), 141—155.
Chevalier, A., Feinstein, L. (2007). Sheepskin or prozac: The causal effect of education on mental health. IZA Discussion Paper, 2231.
Czapiński, J. (2008). Kapitał ludzki i kapitał społeczny a dobrobyt materialny. Polski paradoks. Zarządzanie Publiczne, 2(4), 5.
Domański, S. R. (1990). Kapitał ludzki i wzrost gospodarczy. Monografie i Opracowania, (301).
Fägerlind, I. (1975). Formal education and adult earnings. Stockholm: Almqvist & Wicksell International.
Grossman, M. (1972). On the Concept of Health Capital and the Demand for Health. Journal of Political Economy, 80(2), 223—255.
GUS. (2009). Prognoza ludności Polski na lata 2008—2035. Warszawa: GUS. Pobrane z: http://stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/L_prognoza_ludnosci_Pl_2008-2035.pdf.
Hajec, M. (2015). Wpływ zmian demograficznych na rynek pracy w Polsce. Pobrane z: https://rynekpracy.pl/.
Hause, J. C. (1972). Earnings profile: Ability and schooling. Journal of Political Economy, 80(3/2), 108—138.
Hause, J. C. (1975). Ability and schooling as determinants of lifetime earnings, or if you’re so smart, why aren’t you rich? W: F. T. Juster (red.), Education, income, and human behavior (s. 123—150). National Bureau of Economic Research.
Heckman, J. J., Stixrud, J., Urzua, S. (2006). The effects of cognitive and noncognitive abilities on labor market outcomes and social behaviour. Journal of Labor Economics, 24(3), 411—482.
Izakowski, Ł. (2017). Raport: jakich terenów poszukują inwestorzy. Pobrane z: https://retailnet.pl/2017/02/01/113844-raport-jakich-terenow-poszukuja-inwestorzy/.
Jakubowska, A. (2016a). Choroba jako przyczyna utraconej produktywności kapitału ludzkiego — perspektywa regionalnych rynków pracy. Marketing i Rynek, (3), 230—241.
Jakubowska, A. (2016b). Konsekwencje ekonomiczne chorób przewlekłych — perspektywa krajów wysoko rozwiniętych. W: R. Gabryszak, A. Jakubowska (red.), Społeczne i medyczne aspekty ochrony zdrowia i profilaktyki zdrowotnej (s. 45—64). Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.
Keeley, B. (2007). Human Capital: How what you know shapes your life. Paris: OECD.
Klonowska-Matynia, M. (2016). Inwestycje w ochronę zdrowia a przestrzenne zróżnicowanie kapitału ludzkiego w Polsce. W: R. Gabryszak, A. Jakubowska (red.), Społeczne i medyczne aspekty ochrony zdrowia i profilaktyki zdrowotnej (s. 65—88). Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej.
Klonowska-Matynia, M. (2017). Czynniki edukacyjne a przestrzenne rozmieszczenie kapitału ludzkiego na obszarach wiejskich w Polsce. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 327(1), 107—127.
Kukuła, K. (2014). Budowa rankingu województw ze względu na wyposażenie techniczne rolnictwa w Polsce. Wiadomości Statystyczne, (7), 62—76.
Kuntsche, E., Rehm, J., Gmel, G. (2004). Characteristics of binge drinkers in Europe. Social Science & Medicine, 59(1), 113—127.
Luthans, F., Luthans, K. W., Luthans, B. C. (2004). Positive psychological capital: Beyond human and social capital. Business Horizons, 47(1), 45—50.
Malinowski, M. (2016). Potencjał ludzki a efektywność ekonomiczna przedsiębiorstw — wykorzystanie metod taksonomicznych w ujęciu regionalnym. Studia Regionalne i Lokalne, (2), 87—109.
McDonald, S., Roberts, J. (2002). Growth and multiple forms of human capital in an augmented Solow model: a panel data investigation. Economics Letters, 74(2), 271—276.
Mincer, J. (1958). Investment in human capital and personal income distribution. Journal of Political Economy, 66(4), 281—302.
Mirvis, D. M., Chang, C. F., Cosby, A. (2008). Health as an economic engine: evidence for the importance of health in economic development. Journal of Health and Human Services Administration, 31(1), 30—57.
Mroczek, K., Tokarski, T. (2013). Regionalne zróżnicowanie kapitału ludzkiego w Polsce. Studia Prawno-Ekonomiczne, 89, 263–283.
Mushkin, S. J. (1962). Health as an Investment. Journal of Political Economy, 70(5/2), 129—157.
Oreopoulos, Ph. (2006). Estimating average and local average treatment effects of education when compulsory schooling laws really matter. American Economic Review, 96(1), 152—175.
US w Łodzi. (2005). Perspektywy demograficzne województwa łódzkiego do 2030 r. Łódź: Urząd Statystyczny, 10—11.
Schuller, T., Preston, J., Hammond, C., Brassett-Grundy, A., Bynner, J. (red.) (2004). The benefits of learning: The impact of education on health, family life and social capital. London: Routledge.
Schultz, T. W. (1961). Investment in human capital. The American Economic Review, 51(1), 1—17.
Sobczyk, M. (1983). Analiza porównawcza produkcji rolniczej w województwie lubelskim. Wiadomości Statystyczne, (12), 26—31.
Stanny, M. (2010). Ludność i jej aktywność zawodowa — tendencje zmian na obszarach wiejskich.
W: M. Stanny, M. Drygas (red.), Przestrzenne, społeczno-ekonomiczne zróżnicowanie obszarów wiejskich w Polsce (s. 29—60). Warszawa: IGiPZ PAN.
Stec, M., Janas, A. (2005). Ranking krajów Unii Europejskiej ze względu na zasoby kapitału ludzkiego i intelektualnego. Wiadomości Statystyczne, (9), 70—76.
Stola, W. (1987). Klasyfikacja funkcjonalna obszarów wiejskich Polski. Próba metodyczna. Warszawa: IGiPZ PAN.
Strzelecki, Z. (red.). (2015). Sytuacja demograficzna Polski. Raport 2014—2015. Warszawa: Rządowa Rada Ludnościowa.
Szukalski, P. (2018). Rozwój demograficzny dawnych i obecnych stolic województw. Demografia i Gerontologia Społeczna. Biuletyn Informacyjny, (7).
Taubman, P., Wales, T. (1974). Higher education and earnings. McGraw-Hill Book.
Wąsowski, M. (2014). Wielkie miasta najatrakcyjniejsze dla technologicznych inwestorów. Regiony pozamiejskie są inwestycyjną Polską B. Pobrane z: http://innpoland.pl/.
Weil, D. N. (2005). Accounting for the effect of health on economic growth. NBER Working Paper, 11455.
William, J., Lewis, M. (2009). Health investments and economic growth: Macroeconomic evidence and microeconomic foundations. World Bank Policy Research Working Paper Series.
Wronowska, G. (2016). Edukacja jako czynnik kształtujący kapitał ludzki w kontekście strategii Europa 2020. Marketing i Rynek, (3), 1061—1073.
